De taferelen rondom de bestorming van het Amerikaanse Capitool doen veel mensen nadenken. CNN vroeg zich af of de reactie even rustig was geweest als de belagers zwart zouden zijn. In de Verenigde Staten wordt niet bijgehouden hoeveel mensen een bepaalde huidskleur hebben en dit is ook het geval in Nederland.

Leestijd 2 minuten.

Maar waarom wordt er door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) wel naar leeftijd, geslacht en nationaliteit gevraagd, maar niet naar huidskleur? En wie bepaalt welke vragen het CBS stelt? Evi van Nuland, woordvoerder van het CBS, vertelt dat deze informatie -in eerste instantie- niet heel interessant is. “Er is al een methode die op basis van administratieve data uitgevoerd kan worden én meer informatie geeft”, verklaart ze. “Je weet uit welk gebied iemand komt. Dit geeft weer deels informatie over bijvoorbeeld migratiemotief en de omstandigheden in het land van herkomst. Dat levert de huidskleur allemaal niet.” Verder geeft Van Nuland aan dat het CBS ook geen maatschappelijke kwesties onderzoekt waarbij huidskleur echt belangrijk is. Om deze reden heeft het instituut ook geen plannen om in de toekomst wel onderzoek naar huidskleur te doen.

Wettelijke verplichting

Verder vertelt de woordvoerder dat ongeveer 95 procent van het budget dat het CBS ter beschikking heeft, al besteed wordt aan wettelijke verplichtingen. Met deze verplichtingen wordt het verzamelen, verwerken en dissemineren van statistieken bedoeld. “Dat betekent dat er maar beperkt ruimte is voor onderzoeken waar geen wettelijke verplichting op rust”, legt ze uit. Criteria voor het opnemen van niet-verplichte statistieken in het basisprogramma zijn volgens haar dat:

1. De statistieken van groot maatschappelijk belang moeten zijn en een breed gebruik kennen;
2. De statistieken een bouwsteen vormen voor de data-infrastructuur van het CBS;
3. Het statistieken zijn die vanwege de positie en mogelijkheden van het CBS bij voorkeur door het CBS samengesteld en gepubliceerd worden.

Verantwoordelijkheid

Maar wie bepaalt waar het CBS onderzoek naar doet? Dat is volgens Van Nuland de verantwoordelijkheid van de directeur-generaal (DG). De DG van het CBS is op dit moment Angelique Berg. Hoe de DG hierin te werk gaat, is volgens haar vastgelegd in de CBS-wet. “Vastgelegd is dat de DG één keer in de vijf jaar een meerjarenprogramma (MJP) opstelt en aanbiedt aan de minister. Voor de totstandkoming van dit Meerjarenprogramma heeft het CBS een omgevingsanalyse uitgevoerd onder meer dan zestig verschillende gebruikers en andere stakeholders.”

Van Nuland vervolgt dat er in deze analyse ook aandacht uitgaat naar de bestaande producten en diensten van het CBS. Hier wordt vooral de focus gelegd op of daarin extra behoeften zijn. “Deze behoeften zijn in dit Meerjarenprogramma opgenomen, teneinde duidelijk te maken welke keuzes zijn gemaakt binnen de gestelde, financiële kaders. Daarnaast zijn de verschillende gebruikersraden van het CBS geraadpleegd. Ten slotte heeft de Raad van Advies, die onder andere de taak heeft de directeur-generaal van het CBS te adviseren over het Meerjarenprogramma, zijn advies uitgebracht op basis van voorbereidingen door de Programmaraad, het Audit Comité en de Commissie ICT.”