Tabaksfabrikanten betaalden supermarkten voor een betere positie in hun schappen. Volgens een onderzoek van de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) hadden alle onderzochte supermarkten een overeenkomst over hun tabaksverkoop.  

Leestijd 2 minuten.

Het team van de NVWA onderzocht zes (middel)grote supermarktketens. In totaal vonden ze bij die ketens bewijs van 51 deals met de tabaksindustrie. De deals bevatten volgens staatssecretaris Paul Blokhuis van Volksgezondheid illegale afspraken over vergoedingen. Hij vertelde in de tweede kamer dat de bedragen die supermarkten kregen tussen de tienduizend en twee miljoen euro per jaar lagen. Dat kregen ze als de tabaksverkoop het goed deed of als het mooi zichtbaar was.

Boetes

Uit het onderzoek bleek dat de deals door tien tabaksfabrikanten werden gesloten. Bij een overtreding van de wet krijgen ze een boete van maar liefst 45.000 euro. Als ze in herhaling treden wordt dit bedrag nog vertienvoudigd naar 450.000 euro. Ook worden de supermarkten opnieuw gecontroleerd, want eerder vonden ze ook al vergelijkbare deals bij tabaksspeciaalzaken. Het rapport sloot af met de mededeling dat een vergelijkbaar onderzoek aan het einde van dit jaar gepubliceerd wordt. Daarbij hielden ze tabak-deals met tankstations tegen het licht.

Duimschroeven

“Dit lijkt erop te wijzen dat dergelijke samenwerkingsovereenkomsten tussen tabaksfabrikanten en verkooppunten ondanks een wettelijk verbod gemeengoed zijn’’, verklaarde staatssecretaris Blokhuis. Het rapport komt juist in een tijd dat hij de duimschroeven van de tabaksindustrie aandraait. Het is namelijk de bedoeling dat supermarkten vanaf 2024 geen tabak meer verkopen. Ook staat er in 2022 een verbod voor tabaks-automaten en strengere maatregelen voor de online-verkoop in 2023 op de planning. In 2030 moet tabak alleen nog maar in speciaalzaken te verkrijgen zijn.

Tabaksverkoop

Al deze maatregelen horen bij de uitvoering van het nationaal preventie-akkoord. In het akkoord staat dat het aantal verkooppunten van tabak de komende jaren omlaag moet. Tegen 2030 moeten dus ook tankstations hier aan gaan geloven.

Het onderzoek is hier te vinden.