In Nederland werden er in 2020 voor het eerst meer dan twee miljoen gebruikte auto’s verkocht. De BOVAG en dataprovider RDC melden dat de verkoop met 2,8 procent is gestegen naar 2,025 miljoen verkochte auto’s. Maar wat is nou duurzaam om te halen als starter? Koop je een tweedehands dieseltje of is een nieuw elektrisch model beter voor je portemonnee en het milieu?

Leestijd 4 minuten.

Wat precies duurzaam is op het gebied van auto’s, is volgens Markus van Tol wel duidelijk. De woordvoerder van de ANWB vertelt dat benzineauto’s voor de meeste mensen nog de voordeligste optie zijn. “We kijken dan naar de totale kosten, dus aanschaf, te verwachten restwaarde, verzekering, motorrijtuigenbelasting (MRB), brandstof (of energie) kosten en ROB (reparaties, onderhoud en banden).”

Markus vertelt verder dat dieselmodellen voor veelrijders ook nog niet afgeschreven hoeven te worden: “MRB en ook ROB zijn hoger, maar de brandstofkosten zijn bij diesel weer lager. Bij EV’s (elektrische auto’s) is de aanschaf flink duurder. Kosten voor energie (opladen) en ROB zijn veel lager, verder is er een MRB-vrijstelling. Maar door de hoge aanschafprijzen is elektrisch in veel gevallen nog duurder dan benzine of diesel.” Volgens Paul De Waal, woordvoerder van de BOVAG, ligt het niet zo makkelijk: “Dat kun je niet zo zeggen. Dat is namelijk van heleboel factoren afhankelijk.”

De overheid heeft al een subsidiepot om de verkoop van (gebruikte) elektrische auto’s te stimuleren. Na de eerste dag dat mensen zich konden inschrijven was de subsidiepot alweer leeg. Lees hier meer over de problemen rondom deze subsidie. Zakelijke rijders hoeven verder geen MRB te betalen en er zijn voor EV-bestuurders vaak parkeervoordelen in drukke steden. Volgens Paul zijn al deze maatregelen genoeg: “Er zijn al de nodige regelingen. Meer zou een te sterk marktverstorend effect hebben wat ons betreft.”

Alternatieven

Het kopen van een auto is niet de enige optie die er is. Verschillende bedrijven bieden nu al ‘alternatieve’ oplossingen voor mobiliteitsproblemen. Eén van de oplossingen waar vaker over gepraat wordt, zijn deelauto’s. Deze auto’s worden (zoals de naam al aangeeft) gedeeld door meerdere mensen. De hoeveelheid mensen die zo’n deelauto deelt kan in theorie oneindig groot zijn, maar wordt meestal beperkt tot maximaal twintig mensen. Paul vertelt dat er steeds meer initiatieven zijn op dit gebied: “Deelauto’s zijn zeker interessant, maar voor een bepaalde doelgroep, de incidentele gebruiker. Het is kosteneffectief en een stuk milieuvriendelijker dan zelf een auto kopen.”

Markus is het hier mee eens en vertelt dat deelauto’s vooral een trend laten zien: “Deelauto’s versterken de trend dat steeds meer stadsbewoners en ook jongeren afzien van een eigen auto. De auto’s die door deze doelgroep niet meer gekocht worden zijn vaak de oudere, vervuilendere auto’s. Wat dat betreft is er dus een bijdrage aan de snellere vergroening van het Nederlandse wagenpark.”

Milieu

Deelauto’s zijn dus duurzaam. Maar stel dat je toch zelf een auto wilt kopen, wat is dan wijsheid? Hoe kan je je carbon-footprint toch zo klein mogelijk houden? Belangrijk is om onderscheid te maken in uitstoot. Vaak wordt er gepraat over CO2 in de milieudiscussie, maar dit broeikasgas is niet de enige vervuiler. CO2 warmt de aarde op en is slecht voor de ozonlaag. Auto’s stoten daarentegen ook fijnstof en stikstofdioxide uit. Deze stoffen zijn vooral schadelijk voor mensen zelf en minder voor de aarde in zijn geheel.

Markus legt uit wat het verschil qua uitstoot is bij verschillende krachtbronnen in auto’s: “Oude diesels zijn vooral vervuilend vanwege de uitstoot van NOx (stikstofoxiden) en fijnstof (roet). Elektrische auto’s hebben die uitstoot niet of nauwelijks (er is wat fijnstof vanwege de slijtage van banden en remmen, maar uit de uitlaat komt niets). In die zin is een nieuwe EV kopen beter voor het milieu.” Paul vertelt dat alle dieselmodellen nog niet per se afgeschreven hoeven te worden: “Een diesel is qua klimaat zo gek nog niet. Qua uitstoot van schadelijke stoffen zijn ze echter weer minder duurzaam. Feit is dat diesel uit de gratie raakt en dat EV sterk gestimuleerd wordt door de overheid. En dat in het klimaatakkoord voor EV’s een belangrijke rol is weggelegd.”

Uitstoot EV’s

Markus vertelt daarentegen dat ook EV’s nadelen hebben op het gebied van uitstoot: “De CO2-uitstoot van EV’s hangt vooral samen met hoe de elektriciteit wordt opgewekt. Veel groene stroom is dan voordelig. Bij de productie van een nieuwe EV (en de accu’s) wordt wel veel CO2 geproduceerd. Die extra CO2 ten opzichte van een auto op fossiele brandstof wordt gedurende de levensduur van de EV langzaam goed gemaakt, door de lagere uitstoot tijdens het rijden. Daar zijn doorgaans wel wat kilometers voor nodig (afhankelijk van wat voor EV en hoe groen de gebruikte stroom is opgewekt).”

Markus is helder over de vraag of een benzine-, diesel- of elektrische auto het beste voor het milieu is: “Het is duidelijk dat een nieuwe EV kopen (die toch zeker 10 tot 15 jaar mee zal gaan) het beste is voor het milieu, zeker als er een oudere diesel mee buiten gebruik wordt gesteld.” 

Keerzijde van accu’s

Het produceren van de accu’s voor EV’s is controversieel. Voor de traditionele manier van de winning van lithium is namelijk veel water nodig. Per ton Lithium is 170 m³ water nodig. Verder komt er voor elke ton van het spul ongeveer vijftien ton aan CO2 vrij. Niet alleen het lithium ligt onder vuur. In december 2019 werd Tesla nog aangeklaagd door veertien Congolese families. Volgens de aanklacht zou Tesla kinderarbeid hebben gebruikt om aan zijn kobalt te komen. De jongste kinderen die in de kobaltmijnen werken, zijn volgens de aanklacht zes jaar oud en werken onder erbarmelijke omstandigheden. De D.R. Congo heeft 90 procent van de kobaltvoorraden op aarde en het land (dat verscheurd wordt door burgeroorlogen en ziekten) heeft een chronisch gebrek aan controle over haar mijnen.

Advies

Wat geven de BOVAG en ANWB voor advies aan mensen die nu op zoek zijn naar een auto? Markus heeft hier geen éénduidig advies voor: “Er is geen algemeen advies te geven. In de regel geven wij advies op maat dus op basis van de specifieke vragen die we krijgen. Dat kan zijn, wat is voor mij de voordeligste optie, wat is de beste optie, wat is de veiligste optie, wat is de meest duurzame optie etcetera” Paul drukt mensen die op zoek zijn naar een auto op het hart om vooral goed te blijven nadenken. “Advies is om in elk geval de eerlijke rekensommen te maken. Daar kunnen diverse TCO-tools (Total Cost of Ownership) die op internet te vinden zijn, behulpzaam bij zijn.”

Ben je benieuwd hoe Nederland ervoor staat op het gebied van elektrisch vervoer? Klik hier voor de Elektrisch Rijden Monitor 2020 van de ANWB.