Engeland (en zo ook het Verenigd Koninkrijk in het geheel) verkeert in een crisis. Na de uitslag van het referendum over uittreding uit de Europese unie, dat werd gehouden op 23 juni 2016. Tijdens het referendum stond deze vraag centraal: ‘Should the United Kingdom remain a member of the European Union or leave the European Union?’ Deze vraag heeft voor veel verdeeldheid gezorgd tussen Britten en onderlinge verschillen inzichtelijk gemaakt. Wat zijn deze verschillen en hoe wordt deze tweedeling duidelijk? De verschillen die het meeste duidelijk werden waren:

• Leeftijd
• Geografie
• Sociale klasse
• Educatie
• Steun voor de UKIP

Leeftijd

Bij dit eerste punt, de leeftijd, is duidelijk te zien dat jongeren (voor 81%) in meerderheid het blijf-kamp steunden en ouderen vooral voor vertrekken stemden (met 59%). Aan de Engelse oostkust wonen naar verhouding de meeste gepensioneerden en hier was dan ook te zien dat de steun voor de Brexit erg groot was. De lijn dat ouderen over het algemeen voor een vertrek waren komt ook naar voren uit het feit dat van de dertig gebieden met de meeste gepensioneerden maar twee voor blijven stemden, deze gebieden waren South Lakeland en South Hams. De reden dat veel jongeren tegen een vertrek waren is, waarschijnlijk dat zij het meeste te winnen hebben bij Europees lidmaatschap, zoals de mogelijkheid om makkelijk in het buitenland te kunnen werken en lage prijzen door handelsafspraken. Bij oudere stemmers was vooral het gevoel van de autonomiteit terugwinnen uit Brussel belangrijk.

Geografie

Geografisch gezien was de breuk het grootste en het duidelijkst te zien: Noord-Ierland, Schotland en Greater London kozen overweldigend om te blijven, terwijl de rest van Engeland en Wales kozen voor vertrek. De kaart hieronder geeft een beeld van welk gebied voor vertrek of blijven stemden (blauw is blijven, rood is vertrek).

Zoals duidelijk op de kaart te zien is stemde Schotland unaniem om in de Unie te blijven. Na de uitslag kondigde de Schotse eerste minister aan een nieuw onafhankelijkheidsreferendum te willen houden, dit had als rede dat Schotland in 2014 er voor koos om binnen het Verenigd Koninkrijk te blijven onder de aanname dat ze binnen de Europese Unie zouden blijven. In de tussentijd heeft het Schotse parlement ingestemd met een nieuw referendum, al probeert premier Theresa May de Schotten duidelijk te maken dat dat referendum er niet zal komen tijdens de Brexit-onderhandelingen.

Sociale klasse

Sociale klasse was vroeger erg belangrijk in het Verenigd Koninkrijk, maar ook vandaag de dag speelt dit verschil in klasse nog een rol in bijvoorbeeld stemgedrag. Waar verschillen in stemgedrag vooral te zien zijn, is tussen de klasse die laagopgeleid of niet opgeleid werk verrichten en gepensioneerden; Zij stemden vooral voor vertrek terwijl mensen in kennisintensieve beroepen vooral wilden blijven.

Educatie

Voor educatie geldt dat dit punt grotendeels met sociale klasse overlapt. Een oorzaak hiervan is dat hoogopgeleide mensen met een diploma van het hoger onderwijs of universiteit minder vaak laagopgeleid of niet opgeleid werk zullen verrichten als mensen met een laag/geen diploma. In gebieden waar weinig mensen een hoger diploma hadden, concentreerden zich de meeste mensen die voor een brexit stemden. Bij de vijfendertig gebieden waar meer dan de helft van de bevolking een universitair diploma had stemden juist maar drie gebieden voor vertrek: South Bucks, West Devon en Malvern Hills. Bij de groep van laagopgeleiden was te zien dat veel van hen waren overdonderd en negatief beinvloed door globalisering. Negatieve invloed kon inhouden dat iemand zijn baan kwijtraakte of dat deze baan op minder zekerheid kon rekenen. Globalisering is geen onbelangrijk detail om te vergeten, omdat er (en dit geldt ook voor verandering in het algemeen) altijd winnaars en verliezers zijn. Voor hoogopgeleide mensen gold juist dat zij veelal voordelen hadden meegemaakt door Europese samenwerking, zoals:

• Betere mogelijkheden om te reizen binnen Europa
• Betere mogelijkheden om te handelen binnen de Europese Unie
• Europese subsidie voor bijvoorbeeld: kunst, cultuur en wetenschap
• Uitwisseling voor studenten met andere Europese studenten
• Samenwerking met andere Europese onderwijs- en wetenschapsinstellingen

Al deze Europese voordelen kunnen hebben bijgedragen aan een hogere ‘remain’ uitkomst bij hoogopgeleiden.

Steun voor de UKIP

De UKIP (United Kingdom Independence Party) is opgericht met als hoofddoel eurosceptisch te zijn. Daarom is te zien dat in de kerngebieden van de partij de vertrekstem het grootst was. Leider Nigel Farage (zie foto) was één van de sleutelfiguren tijdens de campagne voor de Brexit en was medeverantwoordelijk voor het houden van het referendum in de eerste plaats. De kerngebieden komen ook nog eens overeen met de hoofdgebieden voor gepensioneerden: aan de Engelse oostkust. Immigratie tegengaan was tijdens de campagne voor het referendum tot één van de belangrijkste onderwerpen gebombardeerd door de UKIP, dit was dan ook duidelijk te zien in de resultaten na de stemming: plaatsen waar de meeste immigratie plaatsvond wilden het liefst blijven. Dit kwam hoogstwaarschijnlijk doordat in de gebieden met veel immigratie het onderwerp erg persoonlijk werd. Als je aan immigratie denkt en weinig in contact met immigranten bent gekomen zal de reactie heel anders zijn dan als het over Hassan van de broodjeszaak op de hoek gaat. Een andere verklaring hiervoor is dat in gebieden met veel immigratie ook veel immigranten wonen, die zelf (over het algemeen) niet heel fel tegenover immigratie staan.

Conclusie 

Wat uit al deze informatie valt op te maken, is vooral dat er voor het stemmen al een flinke verdeeldheid heerste onder de Britse bevolking. Deze verdeeldheid zullen de Britten moeten overwinnen, willen zij een goed akkoord (voor hun) kunnen sluiten met de Europese unie.