Aan het begin van dit halve jaar kregen wij een gastcollege over participerende of onderzoeksjournalistiek van Bahram Sadeghi. Hij is journalist en geboren in Iran. Sadeghi kwam in 1986 in Nederland aan als verstekeling en werkte zich op tot programmamaker en journalist. Aan ons vertelde hij hoe hij verschillende producties heeft aangepakt en wat de valkuilen zijn waar je op moet letten.

Sadeghi begint zijn verhaal met de aanslagen op de metro en bus in Londen in 2005. Na de aanslagen besloot hij naar Londen te gaan om te kijken of de perceptie van buitenlanders bij gewone Londenaren verandert was. Om dit te bereiken liet hij zijn baard staan en zette steeds een petje ver over zijn ogen. Hij verteld hierbij dat het echt heel belangrijk is om je aan te passen aan de mensen die je onderzoekt qua gedrag en houding.

Hij vervolgt zijn verhaal door te vertellen over hoe hij in Amsterdam toerist speelde en ging kijken hoe de bediening in de horeca is. Hij vertelde dat hij steeds iets kleins aanpaste aan zijn verhaal en zo verschillende plaatsen afging.

Sadeghi verteld dat je bij participerende journalistiek op moet passen geen tunnelvisie te krijgen en dat een goed bestand aan contacten zeer welkom is. Voorbereiding is het beste wat je kunt doen en je verhaal moet al helemaal klaar staan om verdenking te voorkomen. Als je iemand moet bellen, kan je het beste je naam lichtelijk aanpassen en daarna de proef op de som nemen. Informeer de betrokkenen bij het verhaal altijd achteraf in verband met nazorg als het kan.

In deze tak van journalistiek is een olifantenhuid erg belangrijk. Fysieke voorbereidingen zoals extra zakken kunnen ook erg van pas komen om bijvoorbeeld een telefoon of notitieblok mee te kunnen nemen. Het aanhoren van je ‘lotgenoten’ tijdens onderzoeken is ook een factor om rekening mee te houden. Je kunt je namelijk nooit zoveel inleven als de situatie waar zij in zitten.

Een Tweede lezer is een must om je verhaal recht te houden en om niet in de eerder genoemde tunnelvisie te belanden. Maak van alles aantekeningen en pas je aan, aan de opdrachtgever. Let op alle aspecten voor je cover (zoals kleding, pasjes). Kan het tegen je gebruikt worden? Dan moet het weg! Houd je vooral aan de afspraken die je hebt gemaakt en bereid jezelf van tevoren alvast juridisch voor.

Het is best veel werk. Zowel qua voorbereiding, als tijdens het onderzoek en erna. Maar alles valt of staat met dit werk. Daarom eindigt Bahram Sadeghi dan ook zijn verhaal met de woorden: ”Er is een plek in de hel voor luie journalisten.”